WIRTUALNE MUZEUM
OBOZU PRZY ULICY PRZEMYSŁOWEJ W ŁODZI

Domyślna treść artykułu.


W każdym nowo utworzonym artykule pokaże się wpisany tutaj tekst. Wpisz więc tutaj domyślną treść nowego artykułu lub instrukcję dodawania nowego artykułu dla swojego klienta.

INSTYTUT PAMIECI NARODOWEJ

28 lutego 2021

Instytut   Pamięci   Narodowej

 

 

Efekty kwerendy przeprowadzonej w 2019 roku:

(Źródło - efekty kwerendy przeprowadzonej przez Urszulę Sochacką w 2019 roku, dot. działań upamiętniających, popularyzatorskich i edukacyjnych prowadzonych przez polskie archiwa posiadające zbiory dot. obozu na Przemysłowej, za lata 2009-2019 - stan potwierdzony w kwietniu 2020 roku)

 

Instytut Pamięci Narodowej (Oddział w Łodzi), który posiada największy spośród wszystkich polskich archiwów zbiór dokumentów na temat Obozu przy ul. Przemysłowej:

 

Oddziałowe Biuro Badań Historycznych w Łodzi od 2009 roku nie prowadziło badań dot. obozu przy Przemysłowej (odpowiedź uzyskana z Biura w 2019 roku, po czym potwierdzona w 2020 roku).

Pośród wskazań Biura dot. źródeł informacji na temat obozu znalazło się siedem publikacji z lat 1998 - 2016 (obok dwóch wskazanych w zapytaniu kwerendalnym - autorstwa pracowników IPN - dr. A. Czyżewskiego/dziś pracownika UŁ oraz A. Ossowskiego, wydanych w 2018 roku, w wydawnictwie inspirowanym konferencją z 2015 roku - "Łódź pod okupacją 1939-1945", red. T. Toborek, M. Trębacz, Łódź-Warszawa 2018), w tym dwie anglo- i jedna niemiecko-języczna - wszystkie wydane zagranicą, a jedynie jedna autorstwa pracownika IPN (A. Ossowski, Pamięć i niepamięć, „Pamięć.pl” 2015, nr 5, s. 43–48).

Poza informacją z Biura, w ramach kwerendy odnaleziono internetowy wywiad (ukazał się w listopadzie 2013 roku) z dr. Tomaszem Toborkiem, pracownikiem Oddziałowego Biura Badań Historycznych w Łodzi (główny zakres zainteresowań badacza - AK).

 

Oddziałowe Archiwum IPN w Łodzi od 2009 roku, najprawdopodobniej ze względu na istnienie w strukturach łódzkiego Oddziału IPN jednostek odpowiedzialnych za badania i edukację, w oparciu o swoje bogate zbiory dot. obozu, nie prowadziło od 2009 roku działalności popularyzatorskiej i edukacyjnej, właściwej nowoczesnym archiwom. Nie dysponuje też odrębną bazą zawierającą opisy jednostek dotyczących historii obozu przy Przemysłowej, a jej przygotowanie wykracza poza ustawowy zakres zadań IPN lub poza zakres projektów aktualnie realizowanych/współrealizowanych przez Oddziałowe Archiwum IPN w Łodzi oraz pozostałe jednostki IPN Oddział w Łodzi. Tym samym kompleksowe zestawienie zasobów IPN w odniesieniu do obozu przy Przemysłowej nie zostało do tej pory udostępnione w żadnej z publikacji IPN.

 

Oddziałowe Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Łodzi od 2009 roku misję upamiętniania dziecięcych ofiar obozu realizowało poprzez obecność pracowników Biura na uroczystościach organizowanych przez inne podmioty.

 

Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej w Łodzi od 2009 roku w następujących formach upowszechniało wiedzę na temat obozu:

 

- kilka artykułów (w tym jeden obszerniejszy z 2018 roku) autorstwa Artura Ossowskiego - Naczelnika Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej w Łodzi (główny zakres zainteresowań badacza - germanizacja polskich dzieci podczas II wojny światowej)

 

- prelekcje, wykłady, oprowadzania po terenie dawnego obozu, zajęcia edukacyjne i szkolenia - głównie dla nauczycieli (A. Ossowski, A. Sitarek)

 

- przyjęcie od U. Sochackiej, autorki książki "Eee... tam, takiego obozu nie było - wspomnienia Genowefy Kowalczuk, byłej więźniarki obozu przy ulicy Przemysłowej w Łodzi" zaproszenia do organizacji jednego ze spotkań promocyjnych ww. książki - pierwszych od czasów II wojny światowej wydanych drukiem wspomnień byłej więźniarki obozu (listopad 2029 rok)

 

- narzędzie multimedialne

Artur Ossowski, "Plan niemieckiego obozu pracy dla polskich dzieci przy ul. Przemysłowej w Łodzi (1942-1945) – rekonstrukcja obiektów, archiwalne zdjęcia, relacje więźniów", projekt graf. Sebastian Kokoszewski, IPN, Łódź 2018.

Internetowe narzędzie edukacyjne:

  • - w 2018 roku zostało udostępnione jako załącznik do wydawnictwa IPN

  • - ze względu na problemy techniczne związane ze stroną internetową IPN, właściwe udostępnienie narzędzia nastąpiło w 2020 roku

(https://edukacja.ipn.gov.pl/edu/oben/lodz/projekty-filmowe-i-mult - dostęp 20.12.2020 r.)

Ze strony można pobrać aplikację i instrukcję obsługi do niej.

 

Działania IPN po 2019 roku:

 

- artykuł udostępniony w kilku wersjach językowych

Artur Ossowski, "Niemiecki obóz pracy dla polskich dzieci przy ul. Przemysłowej w Łodzi (1942–1945)"

https://lodz.ipn.gov.pl/pl6/aktualnosci/126526,Niemiecki-oboz-pracy-dla-polskich-dzieci-przy-ul-Przemyslowej-w-Lodzi-19421945.html?search=62245664548763 (dostęp 30.12.2020)

Pod podanym linkiem znajduje się artykuł w siedmiu wersjach językowych – polskiej, angielskiej, francuskiej, hiszpańskiej, niemieckiej, rosyjskiej i hebrajskiej.

 

- film "Obóz na Przemysłowej – Poznaj nasz strach!" (11 grudnia 2020 roku - na Facebookowym profilu Oddziału IPN w Łodzi - premiera filmu)

https://lodz.ipn.gov.pl/pl6/aktualnosci/127915,Oboz-na-Przemyslowej-Poznaj-nasz-strach.html

Na stronie zamieszczono trailer filmu oraz film w siedmiu wersjach językowych.

oraz

https://www.facebook.com/watch/?v=132173281868299 (dostęp 11.12.2020)

 

- internetowy wywiad z dr. Tomaszem Toborkiem, pracownikiem Oddziałowego Biura Badań Historycznych w Łodzi - ukazał się w październiku 2020 roku (artykuł autorstwa Toborka na temat załogi obozu - w druku)

https://www.youtube.com/watch?v=pRwUFEifE7M

 

- w planach wystawa na stronie internetowej IPN oraz w plenerze - początek 2021 roku

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                          

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(Źródło - Archiwum IPN)

 

W nielicznych opracowaniach nielicznych historyków zajmujących się historią obozu przy Przemysłowej pojawia się informacja dot. powojennych relacji byłych więźniarek obozu z oskarżaną i skazaną w latach 70. XX w. Eugenią Pol, obozową nadzorczynią. Miały one stanowić/stanowiły ważny argument obrony świadczący na korzyść oskarżonej. Ww. informacja, podana w sposób bezpośredni, bez odpowiedniego komentarza, nadal może stanowić ważny argument.

Niech za komentarz do sugerowanego braku wiarygodności byłych więźniarek posłuży laurka, przygotowana przez dziewczynki - więźniarki, w obozie walczące o przetrwanie. Niech świadomość "Czasu wojny" (z laurki) i powojennych realiów, w których wielu z byłych funkcyjnych obozu, w odróżnieniu od jego byłych więźniarek i więźniów, świetnie się odnalazło, znajdzie odzwierciedlenie we współczesnym dyskursie na temat obozu, który miejscami, obsesyjnie unikając narracji właściwej czasom PRL, nie znajduje narzędzi pozwalających na adekwatne odtworzenie rozmiarów zbrodni dokonanej na dzieciach.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Powrót